کد مطلب:192908 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:187
چرا امامان به یک سؤال جوابهای گوناگون می دهند؟
موسی بن اشیم گفت: خدمت امام صادق - علیه السلام - شرفیاب شدم، و از حضرتش درباره ی مطلبی سؤال كردم، پاسخی به من دادند، در حالی كه نشسته بودم
[ صفحه 14]
شخصی وارد شد و درباره ی همان مطلب سؤال كرد، امام پاسخ دیگری كه مخالف پاسخ من بود دادند، و هنگامی كه شخص سومی آمد و درباره ی همان مطلب سؤال كرد، پاسخ امام به او غیر از پاسخ من و پاسخ شخص دوم بود، این مطلب باعث ترس من شد و بر من سنگین آمد.
هنگامی كه همه رفتند و تنها شدیم، حضرت به من نگاه كردند و فرمودند: ای ابن اشیم؛ گویا از آنچه پیش آمد نگران و ناراحت شدی؟
گفتم: بله - فدایت شوم - نگران و در تعجبم چگونه به یك سؤال سه پاسخ داده شد.
حضرت فرمودند: ای ابن اشیم، خداوند امر مدیریت مملكتش را به داود واگذار كرد (تا هر طور كه مناسب دید حكومت كند.) و فرمود: (هذا عطاؤنا فامنن أو أمسك بغیر حساب) [1] «این عطای ما است، به هر كس كه می خواهی (و صلاح می بینی) ببخش، و از هر كس كه می خواهی امساك كن، و حسابی بر تو نیست (تو امین هستی)».
و امر دین (ونحوه ی بیان آن را) به پیامبرش محمد - صلی الله علیه و آله و سلم - واگذار كرد (تا هر طور كه صلاح می داند این كار را انجام دهد) و فرمود: (ما آتاكم الرسول فخذوه و ما نهاكم عنه فانتهوا) [2] «آنچه را رسول خدا برای شما آورده بگیرید (و اجرا كنید) و از آنچه نهی كرده خودداری نمایید».
و خداوند به ما واگذار نمود آنچه را به رسول اكرم محمد - صلی الله علیه و آله و سلم - واگذار نمود، پس نگران و ناراحت مشو. [3] .
2- ابن حازم گوید: به امام صادق - علیه السلام - عرض كردم: چگونه است كه من از شما مطلبی را می پرسم، و شما پاسخ مرا می گوئید سپس دیگری به نزد شما می آید و به او در همان زمینه پاسخ دیگری می دهید؟
[ صفحه 15]
فرمود: ما مردم را (به اندازه ی عقلشان) زیاد و كم جواب می گوئیم.
گفتم: آیا اصحاب پیامبر - صلی الله علیه و آله و سلم - بر آن حضرت راست گفتند یا دروغ بستند؟
فرمود: راست گفتند.
گفتم: پس چرا اختلاف پیدا كردند؟
فرمود: مگر نمی دانی كه مردی خدمت پیامبر - صلی الله علیه و آله و سلم - می آمد و از او مسأله ای می پرسید، و آن حضرت جوابش را می فرمود، و بعدها به او جوابی می داد كه جواب اول را نسخ می كرد، پس بعضی از احادیث بعض دیگر را نسخ كرده است. [4] .
[ صفحه 14]
شخصی وارد شد و درباره ی همان مطلب سؤال كرد، امام پاسخ دیگری كه مخالف پاسخ من بود دادند، و هنگامی كه شخص سومی آمد و درباره ی همان مطلب سؤال كرد، پاسخ امام به او غیر از پاسخ من و پاسخ شخص دوم بود، این مطلب باعث ترس من شد و بر من سنگین آمد.
هنگامی كه همه رفتند و تنها شدیم، حضرت به من نگاه كردند و فرمودند: ای ابن اشیم؛ گویا از آنچه پیش آمد نگران و ناراحت شدی؟
گفتم: بله - فدایت شوم - نگران و در تعجبم چگونه به یك سؤال سه پاسخ داده شد.
حضرت فرمودند: ای ابن اشیم، خداوند امر مدیریت مملكتش را به داود واگذار كرد (تا هر طور كه مناسب دید حكومت كند.) و فرمود: (هذا عطاؤنا فامنن أو أمسك بغیر حساب) [1] «این عطای ما است، به هر كس كه می خواهی (و صلاح می بینی) ببخش، و از هر كس كه می خواهی امساك كن، و حسابی بر تو نیست (تو امین هستی)».
و امر دین (ونحوه ی بیان آن را) به پیامبرش محمد - صلی الله علیه و آله و سلم - واگذار كرد (تا هر طور كه صلاح می داند این كار را انجام دهد) و فرمود: (ما آتاكم الرسول فخذوه و ما نهاكم عنه فانتهوا) [2] «آنچه را رسول خدا برای شما آورده بگیرید (و اجرا كنید) و از آنچه نهی كرده خودداری نمایید».
و خداوند به ما واگذار نمود آنچه را به رسول اكرم محمد - صلی الله علیه و آله و سلم - واگذار نمود، پس نگران و ناراحت مشو. [3] .
2- ابن حازم گوید: به امام صادق - علیه السلام - عرض كردم: چگونه است كه من از شما مطلبی را می پرسم، و شما پاسخ مرا می گوئید سپس دیگری به نزد شما می آید و به او در همان زمینه پاسخ دیگری می دهید؟
[ صفحه 15]
فرمود: ما مردم را (به اندازه ی عقلشان) زیاد و كم جواب می گوئیم.
گفتم: آیا اصحاب پیامبر - صلی الله علیه و آله و سلم - بر آن حضرت راست گفتند یا دروغ بستند؟
فرمود: راست گفتند.
گفتم: پس چرا اختلاف پیدا كردند؟
فرمود: مگر نمی دانی كه مردی خدمت پیامبر - صلی الله علیه و آله و سلم - می آمد و از او مسأله ای می پرسید، و آن حضرت جوابش را می فرمود، و بعدها به او جوابی می داد كه جواب اول را نسخ می كرد، پس بعضی از احادیث بعض دیگر را نسخ كرده است. [4] .
[1] سوره ي ص: آيه ي 39.
[2] سوره ي حشر: آيه ي 7.
[3] الاختصاص: 329، بحارالأنوار: ج 23، ص 185، ح 53.
[4] اصول كافي: ج 1، ص 8، ح 3.